Tôi đã cố gắng dùng ngôn ngữ phổ thông để viết về TAI BIẾN MẠCH NÃO (Đăng ngày 15-16/07/13) nhằm cung cấp những hiểu biết cơ bản và quan trọng hơn là thái độ của người bệnh, người nhà khi bị tai biến.
Hôm qua, ông chú họ, ông chiến sỹ GPQ tôi gặp ở Long Thành sáng sớm ngày 30-4 năm 1975, ông Mai Đình Tuấn, bị chảy máu não.
Cuộc đời đầy gian truân cực nhọc của ông thế là lại thêm một gian truân vất vả nữa khi cuối đời, âu cũng là số phận, đã là số phận thì chả ai tránh được kể cả bác sỹ chuyên khoa giỏi.
Tuy nhiên, qua mỗi trường hợp như vậy, nếu rút ra kinh nghiệm thì cũng hy vọng đỡ cho những người sau, chính vì vậy tôi viết thêm vài điều.
Ông Tuấn biết mình cao huyết áp nhưng không uống thuốc thường xuyên, đó là bài học cho những ai có huyết áp > 160 mmHg.
Cả cuộc đời vất vả, cách đây 2 năm ông làm được ngôi nhà to lắm, hiện đại lắm, tôi chưa kịp về kiểm tra chỗ ông ngủ nhưng nếu rét mới như thế này, nhà lại dùng cửa đời mới (Nhựa lõi thép, đóng vào là kín mít) thì lại là một nguyên nhân nguy hiểm nữa
Tai biến có thể xảy ra bất cứ lúc nào, cơn cao huyết áp vô căn cũng có thể xảy ra bất cứ lúc nào, tuy nhiên, thống kê cho thấy có những hoàn cảnh là điều kiện thuận lợi như: Gắng sức, trạng thái căng thẳng (Kích thích hay ức chế), thay đổi môi trường đột ngột và trong nhà vệ sinh...
Như đã nói, não là tổ chức có yêu cầu nuôi dưỡng rất cao và hằng định (Đặc biệt là Ô-xy), điều này phụ thuộc vào dòng máu đến não, chất lượng máu (Tức là mức độ bão hòa ô xy trong máu). Sự co hay giãn của hệ mạch góp phần duy trì tính hằng định ấy mà sự co giãn mạch ở người cao tuổi kém đi do nhiều nguyên nhân (Đã nói)
Khi gắng sức (Điển hình là động tác ho) áp lực trong ngực tăng lên, máu về tim khó hơn, ứ ở não và cũng kích thích một cơn cao huyết áp, ít nhất thì người bệnh cũng hoa mắt, chóng mặt, (biểu hiện của thiếu ô xy não) nặng hơn thì tai biến thật sự.
Khi căng thẳng, tức là não hoạt động quá mức và kéo dài, cũng như các tổ chức khác hay bất kỳ vật chất nào, mọi hoạt động đều tiêu tốn năng lượng và thải nhiều hơn, cũng có nghĩa nhu cầu tuần hoàn não tăng lên, khi quá khả năng của hệ mạch người cao tuổi, khi kích thích cơn cao huyết áp thì có thể tai biến xảy ra.
Hệ tim mạch hoạt động trong đáp ứng với những thay đổi môi trường, thay đổi nhiệt độ, gió, những tác động tâm lý đột ngột, đều gây thay đổi nhịp tim, độ co giãn và vùng co giãn mạch
Khi gặp lạnh, gió hay điều gì sợ hãi, ta thấy mặt tái đi, da co lại (Nổi gai ốc), một phần hiện tượng ấy là do mạch ngoại vi co lại, mạch ngoại vi co sẽ tống một lượng máu lớn về trung tâm trong đó có não, áp lực máu ở trung tâm tăng lên đột ngột cũng là điều kiện thuân lợi cho tai biến.
Nhà vệ sinh trong các gia đình Việt Nam nói chung có mấy nhược điểm sau:
-Thường kín đáo và là diện tích tận dụng (gầm cầu thang, góc...),
-Độ thông gió kém (kể cả khi có cửa sổ, quạt thông gió)
-Độ ẩm cao, sau khi sử sụng, sàn, tường và vật dụng ướt (Khăn) tiếp tục bay hơi nước.
-Đặc biệt những nút hơi (Si phông) thường ít được quan tâm chăm sóc, nước trong nút rất nhanh cạn do bay hơi và do những sợi tóc tạo thành mao dẫn. Khi nước cạn, khí từ bể phốt (Cống) bay ngược lên rất độc.
Hơi nước, khí độc từ bể phốt đẩy không khí bình thường ra ngoài nên độ bão hòa ô xy ở đây rất thấp, ngoài ra việc gắng sức khi đại tiểu tiện, lạnh đột ngột khi tắm rửa là nguyên nhân dẫn đến có tỷ lệ đáng kể tai biến mạch não xảy ra với người cao tuổi trong nhà vệ sinh.
Hy vọng những trao đổi này giúp người cao tuổi và những người có bố mẹ già lưu tâm phòng tránh!
Hôm qua, ông chú họ, ông chiến sỹ GPQ tôi gặp ở Long Thành sáng sớm ngày 30-4 năm 1975, ông Mai Đình Tuấn, bị chảy máu não.
Cuộc đời đầy gian truân cực nhọc của ông thế là lại thêm một gian truân vất vả nữa khi cuối đời, âu cũng là số phận, đã là số phận thì chả ai tránh được kể cả bác sỹ chuyên khoa giỏi.
Tuy nhiên, qua mỗi trường hợp như vậy, nếu rút ra kinh nghiệm thì cũng hy vọng đỡ cho những người sau, chính vì vậy tôi viết thêm vài điều.
Ông Tuấn biết mình cao huyết áp nhưng không uống thuốc thường xuyên, đó là bài học cho những ai có huyết áp > 160 mmHg.
Cả cuộc đời vất vả, cách đây 2 năm ông làm được ngôi nhà to lắm, hiện đại lắm, tôi chưa kịp về kiểm tra chỗ ông ngủ nhưng nếu rét mới như thế này, nhà lại dùng cửa đời mới (Nhựa lõi thép, đóng vào là kín mít) thì lại là một nguyên nhân nguy hiểm nữa
Tai biến có thể xảy ra bất cứ lúc nào, cơn cao huyết áp vô căn cũng có thể xảy ra bất cứ lúc nào, tuy nhiên, thống kê cho thấy có những hoàn cảnh là điều kiện thuận lợi như: Gắng sức, trạng thái căng thẳng (Kích thích hay ức chế), thay đổi môi trường đột ngột và trong nhà vệ sinh...
Như đã nói, não là tổ chức có yêu cầu nuôi dưỡng rất cao và hằng định (Đặc biệt là Ô-xy), điều này phụ thuộc vào dòng máu đến não, chất lượng máu (Tức là mức độ bão hòa ô xy trong máu). Sự co hay giãn của hệ mạch góp phần duy trì tính hằng định ấy mà sự co giãn mạch ở người cao tuổi kém đi do nhiều nguyên nhân (Đã nói)
Khi gắng sức (Điển hình là động tác ho) áp lực trong ngực tăng lên, máu về tim khó hơn, ứ ở não và cũng kích thích một cơn cao huyết áp, ít nhất thì người bệnh cũng hoa mắt, chóng mặt, (biểu hiện của thiếu ô xy não) nặng hơn thì tai biến thật sự.
Khi căng thẳng, tức là não hoạt động quá mức và kéo dài, cũng như các tổ chức khác hay bất kỳ vật chất nào, mọi hoạt động đều tiêu tốn năng lượng và thải nhiều hơn, cũng có nghĩa nhu cầu tuần hoàn não tăng lên, khi quá khả năng của hệ mạch người cao tuổi, khi kích thích cơn cao huyết áp thì có thể tai biến xảy ra.
Hệ tim mạch hoạt động trong đáp ứng với những thay đổi môi trường, thay đổi nhiệt độ, gió, những tác động tâm lý đột ngột, đều gây thay đổi nhịp tim, độ co giãn và vùng co giãn mạch
Khi gặp lạnh, gió hay điều gì sợ hãi, ta thấy mặt tái đi, da co lại (Nổi gai ốc), một phần hiện tượng ấy là do mạch ngoại vi co lại, mạch ngoại vi co sẽ tống một lượng máu lớn về trung tâm trong đó có não, áp lực máu ở trung tâm tăng lên đột ngột cũng là điều kiện thuân lợi cho tai biến.
Nhà vệ sinh trong các gia đình Việt Nam nói chung có mấy nhược điểm sau:
-Thường kín đáo và là diện tích tận dụng (gầm cầu thang, góc...),
-Độ thông gió kém (kể cả khi có cửa sổ, quạt thông gió)
-Độ ẩm cao, sau khi sử sụng, sàn, tường và vật dụng ướt (Khăn) tiếp tục bay hơi nước.
-Đặc biệt những nút hơi (Si phông) thường ít được quan tâm chăm sóc, nước trong nút rất nhanh cạn do bay hơi và do những sợi tóc tạo thành mao dẫn. Khi nước cạn, khí từ bể phốt (Cống) bay ngược lên rất độc.
Hơi nước, khí độc từ bể phốt đẩy không khí bình thường ra ngoài nên độ bão hòa ô xy ở đây rất thấp, ngoài ra việc gắng sức khi đại tiểu tiện, lạnh đột ngột khi tắm rửa là nguyên nhân dẫn đến có tỷ lệ đáng kể tai biến mạch não xảy ra với người cao tuổi trong nhà vệ sinh.
Hy vọng những trao đổi này giúp người cao tuổi và những người có bố mẹ già lưu tâm phòng tránh!
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét